آیا شکایت از یک شرکت چینی سخت است؟
نه. در واقع، سخت تر از این نخواهد بود که از هر شرکت دیگری شکایت کنید. ابتدا باید تصمیم بگیرید که در چین یا جاهای دیگر شکایت کنید. هر دو مزایا و معایب خود را دارند، اما طرح دعوی قضایی در چین نیز گزینه خوبی است. اگر قصد دارید در چین شکایت کنید، این مقاله میتواند به شما در ارزیابی وضعیت خود کمک کند.
1- ابتدا باید در نظر داشته باشید که از این شرکت؛ در چین یا در کشور دیگری (مثلاً محل اقامت خود) شکایت کنید. مشروط بر اینکه هر دو صلاحیت رسیدگی به پرونده شما را داشته باشند.
ابتدا باید دعوای قضایی در چین را با سایر کشورها مقایسه کنیم.
به عنوان مثال، اگر در چین شکایت کنید، اجرای حکم در چین بسیار راحت خواهد بود. در حالی که اگر در کشورهای دیگر شکایت کنید، ممکن است مشکلاتی در اجرای آن وجود داشته باشد، زیرا همه احکام خارجی در چین قابل اجرا نیستند.
اگر در چین شکایت کنید، در صورت عدم انتخاب قانون توسط هر دو طرف، احتمالاً پرونده شما تحت قوانین چین است. در حالی که، اگر در کشورهای دیگر شکایت کنید، احتمالاً پرونده شما تحت قوانین کشور محل انجمن قرار میگیرد.
به عنوان مثال، دادگاههای چین فقط زبان چینی را برای دعوی قضایی مجاز میدانند.
قانون مدنی قبلی در چین از این قاعده کلی پیروی میکند که “بار اثبات بر عهده طرفی است که یک گزاره را ادعا میکند”، بنابراین شما موظف هستید که برای اثبات ادعاهای خود مدرک ارائه دهید. در حالی که، دادرسی مدنی در سایر کشورها از قاعده کشف شواهد پیروی میکند، که تا حد زیادی دشواری دادگاهها را برای به دست آوردن شواهد کاهش میدهد، اما طرفین دعوی را مجبور میکند تا شواهد علیه خود را افشا کنند.
2- شما باید تصمیم بگیرید که آیا در چین شکایت کنید یا خیر
حتی اگر در چین نیستید، باز هم میتوانید در دادگاههای چین شکایت کنید اما در این مورد باید یک وکیل چینی استخدام کنید تا از طرف شما در دادگاههای چین شکایت کند. وکیل میتواند شکایت کند و تمام مراحل مربوطه را از طرف شما انجام دهد، حتی بدون اینکه اصلاً شما را ملزم به آمدن به چین کند. علاوه بر این، طبق قوانین چین، شما فقط میتوانید وکلای چینی را برای وکالت در دعاوی استخدام کنید.
3- به شبکه ای از وکلای چینی نیاز دارید
به احتمال بسیار زیاد شما در دادگاهی در پکن یا شانگهای شکایت نکنید، بلکه در شهری شکایت خواهید کرد با کارخانههای زیاد، فرودگاه یا بندر دریایی که صدها کیلومتر یا هزاران کیلومتر دورتر است. این بدان معناست که وکلای نخبه جمع شده در پکن و شانگهای ممکن است نتوانند بهتر به شما کمک کنند. با مزیت دانستن قوانین و مقررات محلی، وکلای محلی میتوانند راه حلهای موثرتری پیدا کنند. این واقعاً خارج از دسترس وکلا در پکن و شانگهای است. بنابراین، وکلای پکن و شانگهای گزینههای ایده آلی نیستند و باید از یک وکیل محلی استفاده کنید.
4- باید در نظر بگیرید که آیا مبلغ ادعا میتواند هزینههای دادگاه و هزینههای وکالت در چین را پوشش دهد یا خیر
هزینههایی که باید بپردازید عمدتاً شامل سه مورد است: هزینههای دادگاه چین، هزینههای وکیل چینی و هزینه تأیید اسناد رسمی و احراز هویت برخی اسناد در کشور شما.
- هزینههای دادگاه چین
در صورت طرح دعوی به دادگاه چین، باید هزینههای قانونی را در زمان تشکیل پرونده به دادگاه پرداخت کنید.
هزینههای دادگاه به ادعای شما بستگی دارد. نرخ بر اساس مقیاس نرخها تنظیم میشود و بر حسب RMB است.
به طور کلی، اگر 10,000 دلار ادعا کنید، هزینه دادگاه 200 دلار است. اگر 50,000 دلار درخواست کنید، هزینه دادگاه 950 دلار است. اگر 100,000 دلار ادعا کنید، هزینه دادگاه 1,600 دلار است.
اگر به عنوان شاکی برنده شوید، هزینههای دادگاه بر عهده طرف بازنده خواهد بود و دادگاه هزینه دادگاهی را که قبلاً پرداخت کرده اید پس از دریافت آن از طرف بازنده، بازپرداخت میکند.
- هزینههای وکیل چینی
وکلای دعاوی در چین معمولاً هزینه را ساعتی دریافت نمیکنند. مانند دادگاه، آنها هزینههای وکالت را با توجه به نسبت معینی، معمولاً 8-15 درصد از ادعای شما، دریافت میکنند. با این حال، حتی در صورت برنده شدن در پرونده، حق الوکاله شما بر عهده طرف بازنده نخواهد بود. به عبارت دیگر، اگر از دادگاه چین درخواست کنید که طرف مقابل را مجبور به پرداخت هزینههای وکیل شما کند، دادگاه عموماً به نفع شما رای نمیدهد. با این حال، شرایط استثنایی وجود دارد که طرف بازنده باید هزینههای قانونی را پوشش دهد.
اگر هر دو طرف در قرارداد توافق کرده باشند که طرف متخلف باید با پوشش حق الوکاله خود در دعاوی یا داوری به طرف مقابل جبران کند و استاندارد محاسبه و حدود حق الوکاله را به وضوح بیان کرده باشند، دادگاه احتمالاً از درخواست پرداخت حمایت میکند. از حزب برنده با این حال، در این مرحله، دادگاه از طرفین غالب میخواهد ثابت کنند که واقعاً هزینهها را پرداخت کرده اند.
- هزینههای محضر و احراز هویت برخی اسناد در کشور شما
هنگامی که شکایت میکنید، باید اسناد مربوطه مانند گواهی هویت، وکالت نامه و دادخواست خود را به دادگاه چین ارائه دهید. این مدارک باید در کشور شما تایید شده و سپس توسط سفارت یا کنسولگری چین در کشور شما تایید شود. نرخ این هزینه بر عهده دفتر اسناد رسمی محل شما و سفارت یا کنسولگری چین است. معمولاً صدها تا هزاران دلار برای شما هزینه دارد.
5- شما نیاز به داشتن حق قانونی (پایداری) برای شکایت دارید
اول؛ تا زمانی که طبق قوانین چین «مستقیماً تحت تأثیر قرار گرفتهاید»، میتوانید به دادگاه شکایت کنید.
شما باید بفهمید که آیا حق دارید علیه شخص یا کسب و کاری که با آن اختلاف دارید شکایت کنید یا خیر. برای طرح دعوی در دادگاه، باید فردی باشید که مستقیماً تحت تأثیر اختلاف حقوقی مورد شکایت شما قرار گرفته است.
به عنوان مثال، اگر قراردادی را با متهمی که سپس قرارداد را نقض کرده است، امضا کنید، مستقیماً تحت تأثیر قرار میگیرید. اصطلاح “قرارداد” ذکر شده در اینجا ممکن است شامل یک قرارداد رسمی یا سفارشی باشد که در وب سایت تجارت الکترونیکی قرار داده شده است یا فقط یک توافق نامه در ایمیل.
یا اگر محصولات ساخته یا فروخته شده توسط متهم به سلامت فیزیکی یا دارایی شما به دلیل کیفیت نامطلوب آسیب برساند، مستقیماً تحت تأثیر قرار میگیرید.
یا اگر متوجه شوید که متهم حقوق مالکیت معنوی شما را نقض کرده است، مانند دزدی دریایی آثار شما، مستقیماً تحت تأثیر قرار میگیرید.
دوم؛ شما باید یک شخص حقیقی یا حقوقی باشید.
فقط یک «شخصیت حقوقی واقعی» میتواند دعوای قضایی را در چین شروع کند.
جهت تجارت با شرکتهای چینی هشدارهایی لازم و قابل تامل است که به شرح آنها میپردازیم:
هدف خود را شناسایی یک شریک مطمئن تجاری قرار دهید، نه بدست آوردن سود آنی و مقطعی
با توجه به حجم بالای روابط تجاری میان دو کشور ایران و چین و افزایش روز افزون مبادلات تجاری، اختلافات تجاری میان فعالین اقتصادی دوکشور بدلایل مختلف از جمله عدم رعایت احتیاطهای لازم از سوی تجار ایرانی، نداشتن قرارداد تجاری و عدم اطلاع از وجود منابع معتبر تجاری و عدم ارتباط با آنها، هر روز رو به افزایش است.
کالای سفارش داده شده در بهترین شرایط با استانداردهای مندرج در پرفرما همخوانی ندارد. در بسیاری از موارد به جای محصول اصلی، محصولات بی ارزش ارسال میگردد .
فروشنده ادعا میکند مبلغ واریزی شما را دریافت نکرده و بیان میدارد احتمالا ایمیل شما هک شده و شخص دیگری با شما مکاتبه نموده است.
شرکت چینی وجود خارجی ندارد و به ثبت نرسیده و صرفا یک صفحه اینترنتی است. در این صورت شما با یک کلاهبرداری اینترنتی که خود را یک شرکت معتبر معرفی کرده وارد معامله شده اید.
روشهای مقابله با اختلافات تجاری و کلاهبرداری اینترنتی:
از میزان اعتبار و سابقه فعالیت شرکت اطمینان حاصل کنید. پس از اخذ مشورتهای لازم با بخش حقوقی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران یا مرکز داوری آن اتاق، قرارداد تجاری با طرف چینی منعقد نمائید.
در قرارداد تجاری بند داوری حتما گنجانده شود.
تا حد امکان از روش پرداخت نقدی (واریز بخشی از مبلغ معامله قبل از دریافت کالا) پرهیز نمایید که با توجه به شرایط تحریمی انتقالات ارزی ایران این بخش کار آسانی نیست.
هرگونه اعلام تغییر شماره حساب طرف معامله را از طریق مکاتبه رسمی نمایید.
در نظر داشته باشید شکایات واصله از شرکتهای فروشنده مواد شیمیایی و معدنی در منطقه تیانجین و Hebei چین بسیار زیاد است.
مراجع حل اختلاف در چین عبارتند از:
دفاتر حقوقی اتاق بازرگانی چین در 30 استان
مراکز حل اختلاف و مراکز داوری در دو کشور
وکلای خبره
اعتبار سنجی شرکتهای چینی:
مرکز تجارت الکترونیک بین المللی چین (china international electronic commerce center CIECC) به عنوان یکی از نهادهای متوالی اعتبار سنجی بنگاههای چینی که زیر نظر وزارت بازرگانی این کشور فعالیت میکند، امکان تهیه گزارش از میزان اعتبار شرکتهای چینی در سطح گزارش عمومی و گزارش تجاری (دو هزار یوان ظرف ده روز کاری) به زبان انگلیسی فراهم میکند.
مدارک لازم برای ارسال به مراجع حل اختلاف تجاری در چین و در خواست بررسی موضوع عبارتند از:
1- قرارداد تجاری یا پروفرما
2- مستندات لازم در خصوص پرداخت و انتقال وجه
3- مکاتبات صورت گرفته بین دوطرف در خصوص موضوع معامله
4- نام و مشخصات تماس شرکت چینی (ترجیحاً به زبان چینی)
در صورتیکه به هر دلیل امکان ارائه خدمات حقوقی از طریق دفاتر استانی وجود نداشته باشد، امکان معرفی وکلای خبره از سوی این رایزنی نیز وجود دارد.
مستندات قانونی – شکایت از شرکت خارجی در ایران
ماده 968 قانون مدنی
تعهدات ناشی ازعقود تابع قانون محل وقوع عقد است مگر این که متعاقدین اتباع خارجه بوده و آن را صریحاً یا ضمناً تابع قانون دیگری قرار داده باشند.
ماده 11 قانون آیین دادرسی مدنی
دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده، در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، درصورتی کهدرایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه در ایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال غیر منقول داشته باشد، دعوا در دادگاهی اقامه میشود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد، خواهان دردادگاه محل اقامتگاه خود، اقامه دعوا خواهد کرد.
تبصره – حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیمبندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه، تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمیدهد.
ماده 13 قانون ایین دادرسی مدنی
در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد، خواهان میتواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد میبایست در آنجا انجام شود.